هفت راه درمان مشکلات رفتاری کودکان
- داستان حکایت فیل مولانا - بهمن 5, 1401
- هفت راه درمان مشکلات رفتاری کودکان - بهمن 4, 1401
- درمان سریع گوش درد کودک بدون حاشیه - دی 25, 1401
هفت راه درمان مشکلات رفتاری کودکان
به دلایل مختلف ژنتیکی، آسیبهای فیزیکی، مشکلات دوران جنینی یا ساختار شیمیایی مغز ممکن است دچار انواعی از اختلالات رفتاری شوند. شایعترین این اختلالات در کودکان شامل موارد زیر است:
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)این اختلال باعث بروز مشکل در تمرکز میشود. از سوی دیگر، در برخی از کودکان منجر به بیشفعالی و تکانشگری هم خواهد شد. پزشکان این اختلال را به سه زیرگروه بیتوجهی، بیشفعالی- تکانشی و نوع ترکیبی تقسیم میکنند. یک کودک مبتلا به ADHD احتمالا علائم زیر را تجربه میکند:
پرتشدن آسان حواس
فراموشکردن وظایف و ناتمام گذاشتن کارها
بیتوجهی به توضیحات یا فراموشکردن دستورالعملها
احساس بیقراری، ضربهزدن به دستها، پاها یا تکانخوردن زیاد روی صندلی
دویدن زیاد یا بالارفتن از چیزهای نامناسب
قطع مکرر بازی یا گفتوگو
ناتوانی در ایستادن در صف یا نوبت
مشکلداشتن در آرام حرفزدن یا بازیکردن
کودکان مربوط به دسته ترکیبی هم اغلب دارای نشانههایی از هر دو گروه ذکرشده هستند.
- اختلال سلوک (CD)افراد مبتلا به این اختلال تمایل دارند قوانین اساسی اجتماعی و حقوق دیگران را نقض کنند. این موضوع میتواند تاثیر قابل توجهی بر زندگی اجتماعی، تحصیلی و خانوادگی کودک داشته باشد. علائم این اختلال شامل موارد زیر است:
تخریب اموال مثل آتشزدن یا آسیبرساندن به اشیا و حیوانات
دورغگویی و فریبدادن دیگران
رفتارهای قانونشکنانه مثل نرفتن به مدرسه، دزدی یا فرارکردن
- اختلال نافرمانی مقابلهای (ODD)کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال معمولا یک الگوی مداوم از رفتار خصمانه را نسبت به شخصیتهای مهم زندگی خود مثل والدین، مراقبان و معلمان در پیش میگیرند. این کودکان برخلاف اختلال سلوک، تمایل دارند به جای قوانین اصلی و هنجارهای اجتماعی، هر نوع قانون جزئی را زیر پا بگذارند. نشانههای این اختلال عبارتند از:
زیر سوال بردن مدام قوانین
انجام رفتارهای تحریکآمیز مثل اذیت و آزار عمدی اطرافیان
نگاه کینهتوزانه و دشمنانه به دیگران
لجبازی مداوم و خودداری از حرفشنو بودن یا عذرخواهی از دیگران
با رفتارهای چالشبرانگیزی که آنها گهگاه از خود نشان میدهند تفاوت اساسی دارد. تقریبا هر بچهای گاهی عصبانی میشود یا در برخی شرایط، به شکلی پرخاشگرانه به عصبانیت و سرکشی میپردازد. بروز این رفتارها بخش طبیعی از دوران رشد کودک هستند. به همین دلیل، پزشکان تنها زمانی عملکرد کودک را یک اختلال رفتاری مینامند که شامل فعالیتهای مخرب، شدید، مداوم و غیرعادی باشد.
- مشاهده و بررسی دقیق رفتار کودک
- چک لیستهای رفتاری
- پرسشنامههای استاندارد
- صحبت با والدین، معلم یا سایر مراقبان کودک
هر کودک مبتلا به اختلالات رفتاری، در صورت عدم درمان ممکن است به یک بزرگسال ناکارآمد تبدیل شود. هر چه تشخیص و درمان این مشکلات زودتر انجام شود، احتمالا نتیجه بهتری به دست میآید. تحقیقات نشان دادهاند که مدیریت رفتاری و دارو درمانی (در صورت نیاز) قادر است انواعی از اختلالات رفتاری کودکان از جمله ADHD را کنترل کند. درمان این کودکان معمولا چندوجهی است و به نوع اختلال و شدت آن بستگی دارد؛ اما معمولا شامل موارد زیر است:
خانواده درمان
والدین باید مهارتهای ارتباطی با کودک، مدیریت رفتار، شیوههای صحیح آموزش و… را به درستی یاد بگیرند تا بتوانند آن را به خوبی اجرا کنند.در این روش به کل اعضای خانواده کمک میکنند تا مهارتهای ارتباطی و حل مسئله را بهبود دهند. .
این شیوه درمانی به کودک کمک میکند تا کنترل افکار و رفتار خود را به دست گیرد.
کودکان در این روش یاد میگیرند چگونه مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کنند و چطور با دیگران گفتوگو یا بازی کند.
در این بخش به کودک آموزش میدهند که نشانههای خشم و ناامیدی را به خوبی در خود پیدا کند و مجموعهای از مهارتهای مقابلهای را برای کنترل رفتارهای پرخاشگرانه خود به کار گیرد. تکنیکهای آرامسازی و مدیریت استرس هم بسیار موثر هستند. گاهی حضور کودک در مرکز مشاوره میتواند با اضطراب مضاعف برای او همراه باشد. در چنین شرایطی میتوانید از سایر روشهای مشاوره روانشناسی آنلاین مثل مشاوره تلفنی کمک بگیرید.
بسیاری از کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری در تعامل با دیگران دچار شکستهای متعدد میشوند. تشویق کودک برای موفقیت در استعدادهای خاص خود مثل ورزش و… میتواند به ایجاد عزت نفس در او کمک کند.
پزشک در مواردی ممکن است برای کنترل رفتارهای تکانشی شدید و… دارو تجویز کند. مصرف دارو معمولا در کنار سایر روشهای درمانی موثرتر خواهد بود.
مشکلات رفتاری کودک با توجه به نکات درمانی که در بخش قبل به آنها اشاره کردیم، احتمالا به اهمیت نقش خانواده در درمان مشکلات رفتاری کودکان پی بردهاید. خانواده اولین و مهمترین گروهی است که کودک در آن قرار میگیرد و نحوه برخورد اعضای خانواده با کودک، نقش ویژهای در رشد شخصیتی و توانمندیهای او دارد.