سندروم گیلن باره، نادر اما بسیار جدی

سندروم گیلن باره نوعی اختلال نادر است، که در آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب حمله می‌کند. معمولا اولین علائم آن ضعف و سوزن‌سوزن شدن در اندام‌های بدن است. این اختلال بسیار نادر است و در افراد بسیار کمی دیده می‌شود. ولی اگر اطلاعات کافی نداشته باشید و دیر اقدام کنید، عوارض بسیار جدی و خطرناکی به سراغ شما می‌آیند.

سندروم گیلن باره چیست؟
سندروم گیلن باره یک بیماری خودایمنی نادر و جدی است، که می‌تواند بر روی هر قسمت از سیستم عصبی خارج از مغز و نخاع تاثیر بگذارد. به این بخش، سیستم عصبی محیطی می‌گویند. یک بیماری خود ایمنی باعث می‌شود تا سیستم ایمنی بدن به گروه‌های خاصی از سلول‌های سالم حمله کرده و آن ها را از بین ببرد.

در این سندروم به غلاف میلین اعصاب محیطی حمله می‌کند. غلاف‌های میلین، آکسون‌های اعصاب را می‌پوشانند. میلین به این پسوندهای نازک و طولانی سلول های عصبی کمک می‌کند تا پیام را منتقل کنند. در برخی موارد، سندروم گلین باره به خود آکسون ها نیز حمله می‌کند.

این آسیب از ارسال اطلاعات خاص اعصاب مانند احساس لمس به نخاع و مغز جلوگیری می‌کند. این امر باعث احساس بی‌حسی می‌شود. علاوه بر این، مغز و نخاع دیگر نمی‌توانند سیگنال‌ها را به بدن منتقل کنند که منجر به ضعف عضلات می شود. هر کسی که احساس سوزن‌سوزن شدن و ضعف غیرقابل توضیح دارد، باید در اسرع وقت تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد.

این اختلال معمولا چند روز یا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش ظاهر می‌شود. واکسیناسیون می‌تواند سندرم گیلن باره را تحریک کند. اخیرا گزارش شده که ممکن است سندرم گیلن باره پس از عفونت کووید ۱۹رخ دهد.

علائم و نشانه های گیلن باره
سندرم گیلن باره اغلب با گزگز و ضعف از پاها شروع می‌شود و به بالای بدن و بازوها گسترش می‌یابد. در حدود ۱۰٪ از افراد مبتلا به این اختلال، علائم از بازوها یا صورت شروع می‌شوند. با پیشرفت این سندورم، ضعف عضلانی می‌تواند به فلج تبدیل شود. علائم سندرم گیلن باره ممکن است شامل موارد زیر باشند:

خارش، احساس سوزن شدن در انگشتان دست، انگشتان پا، مچ پا یا مچ دست
ضعف در پاها که به قسمت بالاتنه گسترش می‌یابد
راه رفتن ناپایدار یا ناتوانی در راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها
مشکل در حرکات صورت، از جمله گفتار، جویدن یا بلعیدن
دو بینی یا عدم توانایی حرکت چشم‌ها
درد شدید یا گرفتگی عضله که بیشتر در شب پدید می‌آید
مشکل در کنترل مثانه یا عملکرد روده
ضربان قلب سریع
فشار خون کم یا زیاد
مشکل تنفس
افراد مبتلا به سندرم گیلن باره معمولا مهم‌ترین مراحل ضعف خود را طی دو هفته پس از شروع علائم تجربه می‌کنند. اگر در انگشتان پا یا انگشتان دست خود گزگز خفیفی دارید که به نظر نمی‌رسد گسترش یابد یا بدتر شود، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر هرکدام از این علائم یا نشانه‌های شدید را دارید، سریعا به اورژانس مراجعه کنید:

سوزن سوزن شدنی که از پاها یا انگشتان شما شروع می شود، سپس به سمت بالای بدن شما حرکت می‌کند.
سوزن سوزن شدن یا ضعف که به سرعت در حال گسترش است.
مشکل گرفتگی نفس یا تنگی نفس هنگام صاف خوابیدن .
حس خفگی در هنگام قورت دادن بزاق.
سندرم گیلن باره یک بیماری جدی است، که نیاز به بستری فوری در بیمارستان دارد، زیرا می‌تواند به سرعت بدتر شود. هرچه درمان مناسب زودتر آغاز شود، احتمال دریافت نتیجه‌ مناسب بیشتر خواهد بود.

عوارض سندروم گیلن باره
سندرم گیلن باره بر اعصاب شما تاثیر می‌گذارد. از آنجاییکه این سندرم اعصاب، حرکات و عملکردهای بدن شما را کنترل می‌کنند، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

مشکلات تنفسی: ضعف یا فلج می‌تواند به ماهیچه‌هایی برسد که تنفس شما را کنترل می‌کنند. در واقع این مشکل یک عارضه بالقوه کشنده است. حداکثر ۲۲٪ از مبتلایان به سندرم گیلن باره در هفته اول که برای معالجه در بیمارستان بستری هستند، برای نفس کشیدن به‌طور موقت به دستگاه نیاز دارند.
بی حسی: اکثر افراد مبتلا به سندرم گیلن باره به طور کامل بهبود می‌یابند، یا فقط ضعف اندک، بی‌حسی یا گزگز در آن‌ها باقی می‌ماند.
مشکلات قلب و فشار خون: نوسانات فشار خون و ریتم نامنظم قلب (آریتمی‌های قلبی) از عوارض جانبی رایج سندرم گیلن باره است.
درد: یک سوم افراد مبتلا به این سندروم، درد عصبی شدیدی را تجربه می‌کنند، که ممکن است با دارو کاهش یابد.

مشکلات روده و مثانه: ممکن است تنبلی روده و احتباس ادرار از سندرم گیلن باره ناشی شود.
لخته شدن خون: افرادی که به دلیل سندرم گیلن باره بی حرکت هستند، در معرض خطر ایجاد لخته خون قرار می‌گیرند. تا زمانی که نتوانید به طور مستقل راه بروید، ممکن است مصرف داروهای رقیق کننده خون و پوشیدن جوراب‌های ساپورت توصیه شوند.
زخم: همچنین بی‌تحرک بودن شما را در معرض خطر ایجاد زخم بستر قرار می‌دهد. تغییر مکان مکرر به جلوگیری از این مشکل کمک می‌کند.
علائم سندرم گیلن باره به طور قابل توجهی خطر عوارض جدی طولانی مدت را افزایش می‌دهند. همچنین به ندرت ممکن است مبتلایان در اثر عوارضی مانند سندرم دیسترس تنفسی و حملات قلبی، دچار مرگ شوند.

مشاوره آنلاین با دکتر عادل حیدری نژاد