لوپوس , از کجا بفهمید کودک شما مبتلا نیست

لوپوس یا بیماری پنجه گرگ یک بیماری التهابی مزمن و از جمله بیماری های خودایمنی هست ,یعنی سیستم ایمنی بدن به بافت های خودی آسیب وارد می نماید و منجر بروز علائم بیماری می شود.

این بیماری انواع مختلفی دارد که عبارتند از لوپوس پوستی، لوپوس سیستمیک، لوپوس داروئی و لوپوس نوزادی.

نوع سیستمیک این بیماری از همه انواع آن جدی تر است. زنان به خصوص در سنین بین 20 تا 30 سال بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند. یک پنجم بیماران  سن شروع بیماری شان در دوران کودکی می باشد.این بیماری با دوره های بهبودی و تشدید همراه است و در برخی افراد خفیف و در برخی خطرناک و تهدید کننده حیات می باشد. 

عوامل ژنتیکی زمینه ساز بروز بیماری می شوند ولی عوامل محیطی در پیدایش آن موثر هستند ولی هنوز علت دقیقی برای این بیماری یافت نشده است. بعضی از عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض تابش نور آفتاب، عوامل هورمونی، عفونت، استرس های دیگر مانند انجام عمل جراحی یا بارداری در شروع بیماری موثر هستند .

خستگی، تغییرات وزن، تب و درد عضلانی از شایعترین علائم عمومی بیماری هستند و در بسیاری از بیماران دیده می شود.

علایم اختصاصی :

درگیری مفاصل: درد و تورم مفاصل اغلب زودرس ترین علامت می باشد. گرفتاری ممکن است از یک مفصل به مفصل دیگر منتقل شود و قرینه نمی باشد و ممکن است تعدادی از مفاصل به طور همزمان درگیر باشند. 

تغییرات پوستی: درگیری پوستی در این بیماری بسیار متنوع می باشد و ممکن است بیماری فقط محدود به درگیری پوست و بدون در گیری اعضاء دیگر بدن باشد. درگیری پوستی عبارتند از:

• بثورات پوستی یا راش پروانه ای در صورت می باشد. این علامت به صورت قرمزی روی پوست گونه و بینی پس از تحت تابش آفتاب قرارگرفتن ظاهر می شود و اغلب چند روز طول می کشد تا برطرف شود ولی ممکن است دوباره ایجاد می گردد.
• نقاط قرمز رنگ حلقوی (که ناشی از کاهش پلاکت های خون است)
• فلسی شدن پوست و ریزش موی سر
• کبودی انتهای اندام ها به ویژه در اثر سرما و استرس ها است و موجب تغییرات رنگ انگشتان می شود .
• حساسیت به نور که در اثر تماس با نور آفتاب یا نور فرابنفش راش ایجاد می شود .
• درگیری مخاطی: درگیری مخاطها نیز ممکن است در بیماری وجود داشته باشد و به صورت زخم های دهانی یا زخم بینی است که معمولا بدون درد هستند.

این بیماری ممکن است منجر به کاهش عملکرد کلیه شود. بیماری ممکن است فقط به صورت دفع پروتئین در ادرار بروز نماید که به صورت احتباس آب و سدیم، کاهش حجم ادرار و تورم پاها تظاهر پیدا می کند ولی گاهی نیز با ادرار خونی خود را نشان می دهد. در نوع گرفتاری شدید بیماری، نارسائی کلیه ها نیز رخ می دهد و در صورتی که آسیب وخیم باشد نیاز به دیالیز و پیوند می گردد.

آسیب دستگاه گوارش در اثر التهاب عروق دستگاه گوارش و یا داروهایی که برای درمان استفاده می شود ایجاد می گردد. همچنین بیماری ممکن است کبد و یا لوزالمعده را درگیر کند و با درد شدید شکمی، تهوع و استفراغ بروز می کند.

دستگاه تنفسی : علائم آن بف صورت تنفس دردناک که در اثر تنفس عمیق ایجاد می شود، تنگی نفس می شود، التهاب کیسه های هوایی و اختلال در عملکرد بافت همبند می باشد. استعدا به عفونتهای فرصت طلب نیز در سیر بیماری ممکن است اتفاق بیفتند.

قلب: یکی از ارگانهای گرفتار در این بیماری قلب است که با درد قفسه سینه و مشکل در تنفس و تنفس کوتاه خود را نشان می دهد. همچنین افزایش خطر ابتلا به بیماری های عروق کرونر قلب نیز در این بیماری دیده می شود و علائم آن شامل درد به هنگام فعالیت یا هیجانات احساسی می باشد که با استراحت برطرف می شود. گرفتاری دریچه های قلب نیز ممکن است در این بیماری دیده شود.

سیستم عصبی: سردرد و تشنج از علائم شایع بیماری می باشد. در این بیماری به دلیل اختلالات عروقی خونریزی مغزی و سکته مغزی نیز بندرت ممکن است دیده شود که در این صورت باعث سطح هوشیاری و فلج یک طرفه می گردد.

اختلالات رفتاری، اضطراب و افسردگی، بی حوصلگی، عدم تمرکز و گیجی از علائم دیگر درگیری سیستم عصبی است.

چشم: به ندرت چشم نیز ممکن است در بیماری گرفتار شود که شایعترین علامت آن خشکی چشم می باشد. 

استرس های روحی و فیزیکی می تواند باعث شعله ور شدن بیماری شود. در کودکان ایام امتخانات، شرکت در مسابقات و آزمون ها چنانچه باعث ایجاد استرس شدید در کودک کی شود باید کنترل شود. در عین حال جلوگیری از شرکت کودک و نوجوان در مسابقات و آزمون ها به دلیل امکان بروز بیماری نیز صحیح نیست. اختلافات درون خانواده، ناسازگارهی ها کودک در مودرسه با همکلاسی ها و احیانا مربیان خود نیز نوعی استرس محسوب شده و باید کنترل شود.