اهمیت تغذیه تکمیلی در شیرخواران

ویتامین های A و D تنها ریز مغذی هایی هستند که جهت پیشگیری از بروز عوارض ناشی از کمبود آن ها، از بدو تولد و بلافاصله پس از ترخیص نوزاد از بیمارستان توصیه می شود.

تغذیه با شیر مادر از شش تا دوازده ماهگی بیش از نیمی از نیازهای تغذیه ای شیرخوار و از یک تا دو سالگی، حداقل یک سوم این نیاز را را تامین می کند. بنابراین شیرخواران از پایان شش ماهگی تا دو سالگی باید علاوه بر شیر مادر با غذاهای دیگر نیز تغذیه شوند. شروع زودرس غذاهای تکمیلی علاوه بر دریافت ناکافی انرژی و مواد مغذی و همچنین کاهش اثر محافظتی شیر مادر موجب افزایش احتمال ابتلا به بیماری های عفونی و آلرژیک می گردد. از طرف دیگر شروع دیر هنگام غذاهای تکمیلی موجب بروز کمبود ریزمغذی ها، تاخیر رشد و تکامل و به تاخیر افتادن بلوغ مکانیزم های جویدن و بلع شیرخوار برای غذاهای نیمه جامد و جامد می شود.

شير مادر حاوي مواد مغذي و انرژي مورد نياز براي رشد مطلوب و همچنين دارای عوامل ایمنی است كه شيرخوار را در برابر اسهال و ساير عفونت ها محافظت مي كند، تغذيه با شير مادر براي دو سال و يا بيشتر بایستی ادامه داشته باشد.

غذاهاي كمكي، بايد داراي ويژگي هاي زير باشد:

غذای تکمیلی با غلات شروع می شود. عموما آرد برنج و سپس حریره بادام اولین غذاهایی هستند که کودک با آنها آشنا می شود. پس از آن گوشت(گوسفند یا مرغ)، سبزی و میوه به تدریج به غذای کودک اضافه می شود. ابتدا غذاها به صورت جزئی و سپس به صورت تدریجی با ترکیب دو یا چند ماده غذایی مانند سبزی، میوه، گوشت و غلات متنوع می شوند.

هرچه سن کودک بالاتر می رود قوام غذاها سفت می شود به نحوی که کودک را تشویق به جویدن کند. برخی از غذاها را می توان به صورت تکه های کوچک به کودک داد.

در برنامه غذایی کودک، تنوع در نظر گرفته شود از گروه های اصلی غذایی شامل: نان و غلات، گوشت و تخم مرغ، حبوبات و مغز دانه‌ها، سبزی‌ها، میوه‌ها و لبنیات (ماست پاستوریزه و پنیر پاستوریزه کم نمک) در غذای تکمیلی استفاده گردد.

از نه ماهگی غذاهای انگشتی نظیر تکه های میوه ی نرم و رسیده، سبزی های پخته شده، پنیر، ماکارونی، گوشت پخته شده ریز شده، کوفته کاملا پخته، سیب زمینی و هویج پخته شده در اختیار کودک قرار می گیرد. تدریجا می توان انواع گوشت ها (مرغ، ماهی، گوشت قرمز) و همچنین تخم مرغ را نیز به غذای کودک افزود.

بر اساس دستورالعمل جدید دفتر بهبود تغذیه جامعه، سفیده تخم مرغ را می توان قبل از یک سالگی به غذای کودک اضافه نمود. ولی بهتر است ابتدا زرده کاملا پخته شده و سپس سفیده پخته شده را با فاصله زمانی مناسب (حدود هفت تا ده روز )به کودک ارائه کرد و در صورت عدم بروز واکنش آلرژیک تدریجا مقدار آنها را افزود.

توصیه‌های کلیدی:

منبع